بسمه‌تعالی
اندیشکده‌ی «فلسفه و علوم بنیادین»
«وَ مَن یُؤتَ الحِکمَهَ فَقَد اوتِیَ خیراً کثیراً»
و هرکس که [به او] حکمت داده می‌شود، پس [او را] خیر فراوان داده شده است
(بقره-۲۶۹)
با استعانت از ذات حکیم یگانه‌ای که خیر کثیر حکمت را چون رشحه‌ای از خیر محض و لایزال ذات اقدسش بر بندگان طالب ارزانی داشت، و در پرتو نگاه ژرف و واقع‌بینانه‌ی فرمان‌دهی معظم کل قوا، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در خصوص نقش و جای‌گاه فلسفه در راستای توسعه و تحکیم پایه‌های علم، متبلور در فرمایش‌هایی چون :
«پایه‌ی علم هم بر فلسفه است، فلسفه نباشد، علم وجود ندارد؛ اگر استنتاج فلسفی نباشد، اصلاً علم می‌شود بی‌معنا.» [برگزیده‌ای از بیانات معظم له در دیدار با جمعی از استادان دانشگاه‌ها در تاریخ ۱۴/۰۶/۱۳۸۹]
«ایران مهد فلسفه است و لازم است استادان حوزه‌ها و دانشگاه‌ها، در زمینه‌ی تولید فکرِ منبعث از نگاه فلسفی تلاش کنند.» [برگزیده‌ای از بیانات معظم له در دیدار با جمعی از استادان دانشگاه‌ها در تاریخ ۱۴/۰۶/۱۳۸۹]
و با عنایت به محورهای اصلی متبلور در بیانیه‌ی مأموریت سازمان، به‌ویژه در عباراتی چون:
«ایجاد، دست‌یابی و توسعه‌ی دانش و فناوری‌های جدید و نوظهور»، «خلق و توسعه‌ی ایده‌های پژوهشی بلندپروازانه، نوآورانه، و پرمخاطره[ی] دارای تأثیرات فناورانه‌ی شگرف»، «خلق محیطی نوآور»، «ایجاد یک پایگاه دانش و فناوری قدرت‌مند [به‌سان] پلی میان اکتشافات بنیادین و کاربرد دفاعی آن‌ها»
پژوهشکده‌ی «فلسفه و علوم بنیادین» بر اساس «باورها»، «اهداف» و «مأموریت» ذیل، در این سازمان تشکیل می‌گردد.
- الف) باورها
باورهای حاکم بر پژوهشکده، عبارت است از:
- ۱) اعتقاد به دفاع دانش‌بنیان بر اساس توجه و اهتمام کاربردمحور بر حوزه‌ها و ابزارهای نوین دفاعی، با عنایت به روی‌کرد جدی جهانی و منطقه‌ای بدین امر
- ۲) استواری دفاع دانش‌بنیان بر پیش‌تازی در عرصه‌ی فناوری و بستگی کام‌یابی این پیش‌تازی به مرزشکنی و انجام پژوهش‌های خلاق در علوم بنیادین [مشتمل بر امهات علوم پایه (شامل ریاضیات، فیزیک و زیست‌شناسی) و منطق]
- ۳) نیازمندی اجتناب‌ناپذیر مرزشکنی و انجام پژوهش‌های خلاق در علوم بنیادین به نگاه توأمان تعقلی و تجربی (با اجتناب از نگاه صرفاً تعقلی یا صرفاً تجربی) به این علوم و اتکا به زمینه‌های سامان‌مند، متقن و (بعضاً) بن‌بست‌شکن فلسفی
- ۴) نقش محوری دانش و فناوری دفاعی در توسعه‌ی علوم بنیادین، بر اساس تجارب و عرف جهانی
- ۵) توان‌مندی‌های بالقوه‌ی سنت فلسفه و اندیشه‌ورزی بومی.اسلامی در ارائه‌ی رهنمون‌های مساعد بر اندیشه‌ها و مسائل فلسفی روز، به‌ویژه با عنایت به تفاهم و تلائم تاریخی نحله‌های اصلی آن در قالب حکمت متعالیه‌ی صدرائی و نیز امکان الحاق مجموعه‌ی علوم بنیادین (متعین) بر این اتحاد تاریخی (به‌عنوان بستری قابل در جهت پیوند تعقل و تجربه)، ، در قالب شکوفاسازی ظرفیت‌ها و رفع کاستی‌های آن به‌ویژه در راستای ایجاد تعامل هم‌دلانه با طبیعیات قدیم و علوم و فناوری جدید
- ۵) احتراز از دنباله‌روی (در ضمن اهتمام به بهره‌برداری از دستاوردهای) اندیشه‌های فلسفی غرب، با هدف بازگشت به حوزه‌های تفکر و معرفت خودی و بازآغازی امور از آن حوزه‌ها در راستای برخورداری از دانش و فناوری بومی.اسلامی
- ۶) امکان و ضرورت تعامل سازنده‌‌ی معرفتی میان سه نهاد «حوزه«، «دانشگاه» و «صنعت»، در راستای تکوین، توسعه و کاربرد دانش و فناوری بومی.اسلامی، بر اساس باور به وحدت ماهوی معارف منبعث از این نهادها
- ب ) اهداف
اهداف کلان پژوهشکده، با محوریت «تولید فکر منبعث از نگاه فلسفی» و بر اساس باورهای ذکر شده عبارتند از:
- ۱) اهتمام بر ایجاد زمینه‌ی لازم برای پیوند فلسفه و علوم بنیادین (متعین) در چارچوب اندیشه‌ی ناب اسلامی و در قالب تعامل سازنده میان حوزه، دانشگاه و صنعت
- ۲) کوشش برای اثرگذاری بر جامعه‌ی معرفتی (اعم از حوزه، دانشگاه و صنعت) در راستای برخورداری از فلسفه‌ای که علوم بنیادین برآمده از (و متجانس با) آن، در قالبی زایا و مولد، شکل‌دهنده‌ی تمدن جدید ایرانی.اسلامی باشد.
- ۳) تلاش برای الحاق مجموعه‌ی علوم بنیادین (متعین) بر اتحاد تاریخی نحله‌های اصلی سنت فلسفه و اندیشه‌ورزی بومی.اسلامی، در قالب حکمت متعالیه (به‌عنوان بستری قابل در جهت پیوند تعقل و تجربه)، با هدف شکوفاسازی ظرفیت‌ها و رفع کاستی‌های این حکمت در راستای ایجاد تعاملی هم‌دلانه و زاینده با علم و فناوری جدید و خارج ساختن آن از انزوای عقلانیت محض
- ۴) ابتنای نوآوری مطرح در سازمان، بر اساس ایجاد تغییرات اساسی در منشأ تفکر در قالب بازگشت به حوزه‌های تفکر و معرفت خودی و بازآغازی امور از آن حوزه‌ها در راستای برخورداری از دانش و فناوری بومی.اسلامی، با هدف دست‌یابی به دفاع دانش‌بنیان بر اساس روند ترسیمی باورهای حاکم
